Ως ενεργός πολίτης και εκλεγμένος στο τελευταίο Νομαρχιακό Συμβούλιο, θα επιχειρήσω να συγκρίνω όλες τις Νομαρχιακές Αρχές που πέρασαν από το 1995 μέχρι 2010 και να αξιολογήσω το έργο τους.
Ο Τάσος Καρυπίδης ( 1994-2002 ) αύξησε τους πόρους, υλοποίησε με πλήρη επιτυχία μεγάλα έργα του Β΄ ΚΠΣ ( Σπήλαιο Αλιστράτης, Μουσικό Σχολείο, Ειδικό Σχολείο, 2ο ΤΕΛ και 1ο Λύκειο Σερρών, Γυμνάσιο Λευκώνα, οδική παράκαμψη Νιγρίτας/Θερμών, Γαζώρου/Θολού, Πατρικίου/ Σιτοχωρίου/ Λευκοτόπου, διαπλάτυνση οδού Χρυσοπηγής/Λαΐλιά ) και ξεκίνησε τις μελέτες οδικών αξόνων για το Γ΄ και Δ΄ ΚΠΣ. Ο Κώστας Παπαπαναγιώτου ( 2003-2006) ενέταξε, συμβασιοποίησε και ξεκίνησε όλα τα 43 έργα του Γ΄ ΚΠΣ δαπάνης 41 εκατομ. Ευρώ, τελείωσε μερικά όπως την αξιοποίηση Φαραγγιού Αγγίτη, προσθήκη Λυκείου Νιγρίτας και Ολοήμερου Δημ. Σχολείου Ροδολίβους, οδικό άξονα Μητρούσι/Ν.Τυρολόη/Προβατάς/Αναγέννηση. Πέτυχε την ένταξη των έργων του ΧΥΤΥ/ΣΜΑ Νομού Σερρών, του αλιευτικού καταφυγίου Λιμένα Αμφίπολης, του Κέντρου εξέτασης Υποψηφίων Οδηγών και τις αποκαταστάσεις 54 σκουπιδότοπων σε 9 Δήμους σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2005 συντάχθηκε η συμπληρωματική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για το ΧΥΤΥ Παλαιοκάστρου και επαναδημοπρατήθηκε η πρόσληψη Τεχνικού Συμβούλου το 2006.
Το 2005 σχεδιάστηκε από την Κυβέρνηση το ΕΣΠΑ, που εγκρίθηκε στο τέλος του 2006 και έτσι ο Κ. Παπαναγιώτου άφησε «προίκα» στον Στεφ. Φωτιάδη 20 μελέτες έργων επαρχιακών οδών, αρδευτικών δικτύων, αντιπλημμυρικών έργων και κτιρίων αυτόνομης διαβίωσης αναπήρων, τις οποίες ο δεύτερος δεν αξιοποίησε, για να ενταχθούν τα έργα στο ΠΕΠ Κ. Μακεδονίας, που εγκρίθηκε τον Οκτώβριο 2007.
Ο Στεφ. Φωτιάδης δεν μπόρεσε με επάρκεια να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της Νομαρχίας, παρά τις αυξημένες πιστώσεις που θεσμοθετήθηκαν και διατέθηκαν από την Κυβέρνηση από το 2005 μέχρι 2009 και στις απαιτήσεις του ΕΣΠΑ/ΠΕΠ, με αποτέλεσμα να μην υλοποιήσει κανένα δικό του μεγάλο έργο.
Αναλώνοντας τον χρόνο του σε συσκέψεις επικοινωνιακού χαρακτήρα και πολλά μικροέργα, δεν μπορούσε να απορροφήσει τις ετήσιες πιστώσεις ή αργούσε να τις ανακατανείμει και έτσι έμεναν κάθε χρόνο αναπορρόφητα ποσά: 6,4 εκατομ. Ευρώ (31% των πιστώσεων) το 2007, 7,1 εκατομ. Ευρώ (29%) το 2008 , 4,2 εκατομ. Ευρώ (27%) το 2009 και 2,7 εκατομ. Ευρώ το 2010( 1.35 εκατομ. Ευρώ στο έργο ΧΥΤΥ). Καθυστέρησε 6 μήνες την πρόσληψη Τεχνικού Συμβούλου ΧΥΤΥ και 10 μήνες την έναρξη των εργασιών στο Παλαιόκαστρο.
Η ροή των μη θεσμοθετημένων πόρων μειώνεται από το 2007 μέχρι το 2010, επειδή ο Στεφ. Φωτιάδης δεν έφερνε χρηματοδοτήσεις από τα Υπουργεία, ΟΣΚ, ΤΕΟ . Στην Οικονομική Υπηρεσία το 2009 υπήρχαν 1,1 εκατομ. ευρώ απλήρωτα τιμολόγια, για πρώτη φορά στην ιστορία της Νομαρχίας, τα περισσότερα ήταν από σχολικά έργα. Και το 2010 έχει εμφανισθεί χρέος από έργα σχολείων.
Τελείωσε τα έργα του Γ΄ΚΠΣ, που είχαν ξεκινήσει, αφήνοντας όμως 1,4 εκατομ. ευρώ αναπορρόφητα από τις πιστώσεις ΣΑΝΑ3 κλπ, που επεστράφησαν στο Υπουργείο Οικονομίας.
Το Νομαρχιακό Πρόγραμμα Επενδύσεων 2010,ενώ εγκρίθηκε στα 10 εκατομ. ευρώ τελικά κατέληξε στα 8,6 δηλ. γυρίσαμε στα επίπεδα του 2003 και ήταν μειωμένο κατά 123 % έναντι του 2006, που ήταν 19,2 εκατομ. ευρώ επί Νομαρχίας Παπαπαναγιώτου. Η έκτακτη επιχορήγηση 1 εκατομ. Ευρώ για επισκευές Σχολείων του 2008 λογικά έπρεπε να είχε εκταμιευθεί το 2009 και να μην υπάρχουν το 2011 έργα ημιτελή ή απλήρωτα. Τα αναπορρόφητα υπόλοιπα από ΚΑΠ + Ίδιοι πόροι βαφτίζονταν αδιάθετα, ενώ έπρεπε να απορροφηθούν, αφού πρόκειται για ετήσιες πιστώσεις, που όταν εξαντλώνται αυξάνουν την διεκδικητικότητα για έκτακτη ή συμπληρωματική επιχορήγηση.
Γιατί δεν προχώρησαν οι μελέτες των σχολικών έργων του Μουσικού Σχολ. από το 2007 και του Δημ. Σχολ. Ηράκλειας από το 2008;
Τι γίνεται με την αντιπυρική λιμνοδεξαμενή του Λαϊλιά (από το 2007) και τηνυδατοδεξαμενή δασοπροστασίας Λαϊλιά, που υπήρχε στο Πρόγραμμα του 2009 ενώ το 2010 διεγράφη;
Ο ετήσιος πίνακας έργων ωρίμανσης 2010 της Νομαρχίας περιελάμβανε όλα τα έργα που ενεγράφησαν το 2009 και έργα, που ωρίμασαν άλλοι φορείς (Δήμοι Κερκίνης, Ν. Ζίχνης και Αμφίπολης και η Μητρόπολη Σερρών) και όχι η Νομαρχία, όπως π.χ. τον βιολογικό καθαρισμό της Ροδόπολης-Ποροϊων, ΕΠΑΛ Ν. Ζίχνης, Σύστημα Ξενάγησης Εκκλησ. Μουσείου Σερρών, την πτέρυγα της Μονής Προδρόμου Σερρών. Στο πίνακα εμφανίζονται και έργα που μελετήθηκαν επί Νομαρχίας Κ. Παπαπαναγιώτου και οι μελέτες περιμένουν στα συρτάρια.
Ως προς την δημόσια λογοδοσία και οι προηγούμενοι Νομάρχες είχαν κάνει λογοδοσία. Ο Αν. Καρυπίδης 2 φορές στα Αστέρια και ΤΕΙ και ο Κ. Παπαπαναγιώτου το 2005 στις έδρες των Δήμων. Ο Στεφ. Φωτιάδης σταμάτησε να στέλνει τον αναλυτικό απολογισμό στο Υπουργείο Οικονομίας και Εσωτερικών, ενώ από το 1995 μέχρι 2006 τον έστελναν στα Υπουργεία και τον έδιναν σε όποιον Νομαρχιακό Σύμβουλο τα ζητούσε π.χ κ. Παναγιωτάκη, κ. Τσιώνη κλπ.
Ως προς το Αυτοδιοικητικό δόγμα, που έλεγε ο κ. Φωτιάδης, πρέπει να ξέρει ότι τόσο η Νομαρχιακή Αρχή του κ. Καρυπίδη, όσο και του κ. Παπαπαναγιώτου έκαναν παρεμβάσεις και σε έργα εκτός της αρμοδιότητος των, δηλαδή σε Δήμους και εθν. Οδούς. Π.χ ασφαλτόστρωση παράκαμψης Πετριτσίου, Παιδικοί σταθμοί Μαυροθάλασσας και Κερκίνης, διαπλάτυνση-ασφαλτόστρωση δρόμου προς Ι. Μονή Δομήρου, προς Αγ. Χριστόφορο, προς Παλαιά Καστανούσσα, πεζογέφυρες στο Χριστός και Λευκώνα κλπ.
Τα αποτελέσματα αυτά δεν ήρθαν τυχαία, αφού ο κ. Φωτιάδης απομάκρυνε και υποβίβασε Δ/ντές και τμηματάρχες, δεν αξιοποίησε υπαλλήλους που χειρίσθηκαν με επιτυχία ευρωπαϊκά προγράμματα.
Η ώρα της Περιφέρειας
Σήμερα η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση δίνει την σκυτάλη στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Κεντρικής Μακεδονίας. Οι Νομοί ονομάζονται πια Περιφερειακές Ενότητες. Ο νέος Οργανισμός έχει 6 Γενικές Δ/νσεις σαν Κεντρική Υπηρεσία, Δ/νσεις υπηρεσιών στην έδρα κάθε Νομού και αυτοτελή τμήματα ή γραφεία (ΠΣΕΑ, Νομική Υπηρ. κλπ).
Ο ρόλος του Περιφερειάρχη και των Αντιπεριφερειαρχών είναι δύσκολος και απαιτητικός. Οι Περιφερειάρχες θα συνομιλούν με τα αρμόδια όργανα στις Βρυξέλλες, θα πηγαίνουν στην Επιτροπή των Περιφερειών και θα μπορούν να εντάσσουν έργα και δράσεις και σε άλλα κοινοτικά προγράμματα εκτός ΕΣΠΑ μετά τον Ιούνιο 2011, που θα πάρουν τις αρμοδιότητες και την Διαχειριστική Αρχή Περιφερειακών και λοιπών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων .
Η πρώτη μεγάλη μάχη αφορά τα κονδύλια του ΕΣΠΑ 2007/2013, που θα πρέπει να απορροφηθούν μέχρι τον Ιούνιο 2015. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσα στο ΠΕΠ Μακεδονίας/Θράκης έχει να διαχειρισθεί 4,8 δισεκ. Ευρώ. Τα Επιχειρησιακά Προγράμματα εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 26/10/2007 και η Διαχειριστική Αρχή του ΠΕΠ Κεντρ. Μακεδονίας είχε εγκαταστήσει ήδη από τις 2/1/2007 Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας και πιστοποιήθηκε κατά ISO στις 19/10/2007. Η Νομαρχία Σερρών υπό τον κ. Φωτιάδη καθυστέρησε και έλαβε μόνο διαχειριστική επάρκεια τον Φεβρουάριο 2009 και όχι πιστοποίηση ISO. Ενώ έβγαιναν προσκλήσεις για να υποβάλλουν προτάσεις με μελέτες και τεχνικά δελτία, ο κ. Φωτιάδης έμενε αδρανής, δεν μπόρεσε να απορροφήσει παρά το γεγονός ότι μας έδιναν στην ΣΑΝΑ 8 το 2010 από το ΠΕΠ 2,5 εκατομ. Ευρώ και ο κατασκευαστικός κλάδος στις Σέρρες το 2010 υπέφερε. Τελικά μόνο ένα έργο της Νομαρχίας Σερρών εντάχθηκε στο ΠΕΠ και δημοπρατήθηκε στις 14/12/2010, το 12θέσιο Δημοτικό Σχολείο Σκουτάρεως με μελέτη που δημοπρατήθηκε το 2005 με πιστώσεις ΟΣΚ.
Η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Κεντρ. Μακεδονίας έχει να διαχειρισθεί 2.8 δισ. Ευρώ του ΠΕΠ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), 993 εκατομ. Ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και 970 εκατομ. Ευρώ από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ). Επειδή οι Περιφερειάρχες θα είναι υπεύθυνοι για την διαχείριση δεκάδων εκατομ. Ευρώ από το ΕΣΠΑ πρέπει να επιλέξουν τους άριστους στον κάθε τομέα για να τρέξουν γρήγορα τα προγράμματα και να μην χάνονται προθεσμίες.
Στις Σέρρες ο Αντιπεριφερειάρχης κ. Ι. Μωυσιάδης θα πρέπει να οργανώσει τις νέες υπηρεσίες. Ο Οργανισμός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης προβλέπει 6 Διευθύνσεις, ήτοι Τεχνικών έργων, Διοικητικού/Οικονομικού, Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Ανάπτυξης, Μεταφορών/Επικοινωνιών και Δημόσιας Υγείας/Κοινωνικής Μέριμνας, Γραφείο Αντιπεριφερειάρχη και Ειδικό Σύμβουλο Αντιπεριφερειάρχη. Από τις Δ/νσεις της παλαιάς Νομαρχιακής Αυτοδ/σης καταργούνται οι Δ/νσεις Προγραμματισμού, Εγγείων Βελτιώσεων, Πολεοδομίας, Εμπορίου, Περιβάλλοντος, Πολιτικής γης (Τοπογραφική) και Πολιτισμού, ενώ οι Δ/νσεις Διοικητικού και Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Κτηνιατρικής, Υγείας και Πρόνοιας ενοποιούνται. Στην Δ/νση Τεχνικών έργων Σερρών δεν μεταφέρεται ως τμήμα το υπάρχον εργαστήριο ελέγχου Υλικών έργων( εντάχθηκε στη κρατική Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης), παρά μόνον οι αρμοδιότητες των γραφείων ΔΕΚΕ και ΔΕΣΕ Σερρών από 1-1-2011 και η εποπτεία του ΓΟΕΒ. Η Τοπογραφική και η υπηρεσία εποικισμού και αναδασμών θα είναι τμήμα της Δ/νσης Αγροτικής οικονομίας/Κτηνιατρικής. Οι αρμοδιότητες Εμπορίου, Τουρισμού, δια βίου μάθησης (ΚΕΚ) και Παιδείας, που θα ασκούνται από την Περιφέρεια στο Νομό Σερρών θα είναι αντικείμενο τμημάτων της Δ/νσης Ανάπτυξης Σερρών. Οι αρμοδιότητες προστασίας Περιβάλλοντος, διαχείρισης και προστασίας των υδάτων θα ασκούνται από το τμήμα Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας Σερρών, που θα αναφέρεται στον Δ/ντή Περιβάλλοντος/Χωροταξίας της Περιφέρειας στην Θεσ/νίκη και στον Αντιπεριφερειάρχη Σερρών.
Η αυριανή μέρα είναι ημέρα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας πλέον και ο Παναγιώτης Ψωμιάδης είναι ο υπεύθυνος για όλη την περιφέρεια . Οφείλουμε με τα δεδομένα αυτά που έχουμε να προχωρήσουμε στο μέτρο που μας επιτρέπει η κεντρική εξουσία στην ανάπτυξη , στην υλοποίηση έργων και παράλληλα στην διαμόρφωση του "Καλλικράτη" ώστε να βγούμε από το τέλμα και να φανούμε χρήσιμοι ως Περιφερειακό Συμβούλιο Κεντρικής Μακεδονίας.
Ελπίζω το Υπουργείο Εσωτερικών και Οικονομίας να προχωρήσει σύντομα όλες τις νομοθετικές ρυθμίσεις, ώστε η νέα Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να μπορεί να εργασθεί επαρκώς αναλαμβάνοντας όλες τις αρμοδιότητες της πλήρως.
