27 Ιουνίου 1913. Η ώρα της λευτεριάς …
Στις 3 τα ξημερώματα η μοίρα πεδινού πυροβολικού της 6ης μεραχίας, κατέλαβε θέσεις ανατολικά των υψωμάτων του Αετοβουνίου. Με το πρώτο φως του ήλιου, ξημέρωμα 27ης Ιουνίου, άρχισαν και πάλι οι συγκρούσεις.
Το βουλγαρικό πυροβολικό άρχισε να σφυροκοπεί τα ελληνικά τμήματα δυτικά της Βυρώνειας, αλλά και της πρώτης γραμμής. Μέχρι τις 6 το πρωί, το 1ο σύνταγμα ευζώνων και το 5ο σύνταγμα πεζικού, εκτόπισαν τον εχθρό από σημαντικές θέσεις και υψώματα γύρω από το Νέο Πετρίτσι. Σε γραπτή αναφορά τους προς τον μέραρχο Μανουσογιαννάκη, ο αντισυνταγματάρχης Παπαδόπουλος γράφει : Σήμερα το πρωί, στις 4 περίπου, ενήργησα με ένα λόχο επιθετική αναγνώριση βορείως του χωριού Βέτρινα, εντός του οποίου υπάρχουν 2 τάγματα εντός ταχυσκάπτων () Θα συνδυάσω έγκαιρη επίθεση με την κατά μέτωπο των άλλων συνταγμάτων και τότε είμαι βέβειος ότι θα τους ρίξουμε στο ποτάμι».
Στις 7 το πρωί η επίθεση γενικεύτηκε σε όλο το μήκος της γραμμής. Η πεδινή μοίρα άρχισε να βάλλει κατά των εχθρικών θέσεων, γεγονός που διευκόλυνε την προέλαση των ελληνικών τμημάτων προς το Νέο Πετρίτσι. Παρόλα αυτά, το εχθρικό πυροβολικό, συνέχισε να χτυπά τα προελαύνοντα ελληνικά στρατιωτικά τμήματα, χωρίς όμως να καταφέρει να τα πτοήσει.
Το 1ο σύνταγμα ευζώνων εξόρμησε κατά των εχθρικών θέσεων στο Νέο Πετρίτσι, στις 8 το πρωί. Γρήγορα έφτασε στο σημείο όπου είχαν κρυφθεί οι Έλληνες του χωριού, που έσπευσαν με άκρατο ενθουσιασμό και δάκρυα στα μάτια να υποδεχθούν και να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των κουρασμένων ευζώνων, επικεφαλής των οποίων υπήρξε ο μετέπειτα στρατηγός Γεώργιος Κονδύλης. Τα υψώματα πάνω απ το χωριό, όπου βρίσκεται σήμερα το 567 Τ.Π- ήταν καλά οχυρωμένα από τους Βουλγάρους. Εκεί είχαν τοποθετηθεί τα 4 τοπομαχικά πυροβόλα, που δυσκόλευαν στο έπακρο τις κινήσεις των ελληνικών τμημάτων, γύρω από το χωριό. Χρειάστηκε λοιπόν μια νέα προσπάθεια για την κατάληψη και την εκδίωξη του εχθρού. Στις 9 το πρωί ο λόχος ευζώνων, με επικεφαλή τον λοχαγό Γεώργιο Παπαδόπουλο, κινήθηκε προς γενική επίθεση, σώμα με σώμα με τον εχθρό. Ο γενναίος λοχαγός, με το περίστροφο στο χέρι και οδηγώντας τους άνδρες τους στα εχθρικά οχυρά, έπεσε νεκρός από βουλγαρικό βόλι. Οι εύζωνοι όμως δεν πτοήθηκαν. Προχώρησαν ακάθεκτοι και με την χαρακτηριστική ιαχή «Αέρα» κατέλαβαν τα 4 πυροβόλα, εκτοπίζοντας τους εναπομείναντες Βουλγάρους, που τράπηκαν σε άτακτη φυγή προς τον Στρυμόνα.
Στις 8.15 ο αντισυνταγματάρχης Παπαδόπουλος αναφέρει στον μέραρχο Μανουσογιαννάκη «Κατέλαβα τη Βέτρινα, εκτοπίζοντας τον εχθρό από τις θέσεις που κατείχε σε υψώματα βορείως του χωριού, μέχρι τώρα επτά διαδοχικά. Ο εχθρός υποχωρεί προς το βορρά». Μετά από 530 χρόνια, το Νέο Πετρίτσι ήταν ελεύθερο και ελληνικό.
Ήδη από την τελική φάση των επιχειρήσεων νωρίς το πρωί της 27ης Ιουνίου, είχε αρχίσει η γενική υποχώρηση των Βουλγάρων, που γρήγορα μετατράπηκε σε άτακτη φυγή. Η περιοχή από το Νέο Πετρίτσι, μέχρι τη γέφυρα του Στρυμόνα κατακλύστηκε από πανικόβλητους Βουλγάρους, που προσπαθούσαν να περάσουν τα στενά του Ρούπελ. Προς στιγμή η φυγή τους ανεκόπει από 2 βουλγαρικά τμήματα, τα οποία προσπάθησαν να συγκρατήσουν τους φυγάδες. Δεν τα κατάφεραν όμως, αφού παρασύρθηκαν από το ρεύμα των υποχωρούντων. Τα τμήματα που βρισκόντουσαν στην αριστερή όχθη του Στρυμόνα (Θερμοπηγή, Χαροπό) μόλις αντίκρυσαν τον ελληνικό στρατό να κατηφορίζει από τα υψώματα του Μπέλες, τρόμαξαν πως οι Έλληνες θα περνούσαν τον Στρυμόνα και θα τους περικύκλωναν. Έτσι άρχισε μια γενική υποχώρηση προς βορρά, με την υποστήριξη του βουλγαρικού πυροβολικού, το οποίο και ανατίναξε την σιδηροδρομική γέφυρα του Στρυμόνα στις 9.30, πριν αφήσει πίσω του τα στενά του Ρούπελ.
Οι απώλειες στη διήμερη μάχη της Βέτρινας, ανήλθαν σε 36 νεκρούς, 207 τραυματίες και 36 αγνοούμενους. Ανάμεσά τους και ο λοχαγός Γεώργιος Παπαδόπουλο, επικεφαλής του λόχου Ευζώνων που απελευθέρωσε το Νέο Πετρίτσι. Ο ηρωϊκός λοχαγός, έχει θαφτεί στο σημείο που έπεσε νεκρός, στα υψώματα πάνω από το στρατόπεδο του 567 Τ.Π, το οποίο φέρει και το όνομά του. Τα λάφυρα ήταν 4 τοπομαχικά πυροβόλα, 8 βλητοφόρα, πλήθος οβίδων και η αποθήκη του σιδηροδρομικού σταθμού Σιδηροκάστρου γεμάτη σακιά με ζάχαρη, κριθάρι και άλλες προμήθειες.
Ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, στην Είσοδο της Γέφυρας
Μετά την ήττα τους στο Νέο Πετρίτσι, οι Βούλγαροι ανατίναξαν το πρώτο τόξο της σιδηροδρομικής γέφυρας του Στρυμόνα, πριν αφήσουν πίσω τους τα στενά του Ρούπελ. Στην φωτογραφία ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος, στην είσοδο της γέφυρας, μετά την επιδιόρθωσή της, από το μηχανικό του ελληνικου στρατού.
Η μάχη της Βέτρινας, άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου, των Σερρών και ολόκληρης της ανατολικής Μακεδονίας, ενώ έδωσε ώθηση στην νικηφόρα προέλαση του ελληνικού στρατού προς το βορρά και τα στενά της Κρέσνας. Το απόγευμα της 27ης Ιουνίου, μια ίλη ιππικού με διοικητή τον ανθυπολοχαγό Ιωαννίδη, μπήκε στο μαρτυρικό Σιδηρόκαστρο. Η γαλανόλευκη υψώθηκε στο βυζαντινό κάστρο και ο θρήνος της σφαγής των 100 κατοίκων της πόλης απ τους Βούλγαρους, καλύφθηκε από τα δάκρυα χαράς και τα επιφωνήματα αυτών που έζησαν την τραγωδία.
Πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος κόσμου τίμησαν τους ήρωες που αγωνίστηκαν για να απελευθερωθεί η πόλη.
Με λαμπρότητα και ιδιαίτερη τιμή εορτάσθηκε η 103η Επέτειος της Απελευθερώσεως της πόλης του Σιδηροκάστρου, την Δευτέρα 27 Ιουνίου 2016. Πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και πλήθος κόσμου τίμησαν τους ήρωες που αγωνίστηκαν για να απελευθερωθεί η πόλη.
Το πρωί τελέσθηκε θεία λειτουργία και Δοξολογία στονΙερό Ναό Ευαγγελίστριας και στην συνέχεια η εκφώνηση του Πανηγυρικού της ημέρας από τον φοιτητή της φιλολογίας κ. Δημήτριο Κουρέα.
Το πρωί τελέσθηκε θεία λειτουργία και Δοξολογία στονΙερό Ναό Ευαγγελίστριας και στην συνέχεια η εκφώνηση του Πανηγυρικού της ημέρας από τον φοιτητή της φιλολογίας κ. Δημήτριο Κουρέα.
Ακολούθως, στο Ηρώο της πόλης τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση και κατάθεση στεφάνων. Στεφάνια κατέθεσαν ο βουλευτής Σερρών Κώστας Αχ. Καραμανλής ως εκπρόσωπος της Βουλής , ο δήμαρχος Σιντικής ,Φώτιος Δομουχτσίδης, ο περιφερειακός σύμβουλος Αθανάσιος Μασλαρινός, ο διοικητής του 10 Συντάγματος Πεζικού συνταγματάρχης Ιωάννης Γκουτζουρέλας, ο διευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Σερρών ,Αθανάσιος Ματσαρόκος, εκπρόσωπος της ΠυροσβεστικήςΥπηρεσίας .
Ακολούθησε παρέλαση μαθητών ,πολιτιστικών συλλόγων και στρατιωτικών τμημάτων.
Τις εκδηλώσεις τίμησαν με την παρουσία τους οι βουλευτές Κώστας Αχ. Καραμανλής, Φωτεινή Αραμπατζή, ο περιφερειακός σύμβουλος Αθανάσιος Μασλαρινός, ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Θεόφιλος Λεονταρίδης, ο δήμαρχος Σιντικής Φώτιος Δομουχτσίδης, ο διοικητής του 10 Συντάγματος Πεζικού συνταγματάρχης Ιωάννης Γκουτζουρέλας, ο διευθυντής της Αστυνομικής Διεύθυνσης Σερρών Αθανάσιος Ματσαρόκος, εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι Σωματείων, εκπρόσωποι Πολιτιστικών Συλλόγων και πλήθος κόσμου.
Δήμητρα Μετόκη
